Το διαζύγιο και οι επιπτώσεις του στα παιδιά
Όταν οι γονείς, για τους δικούς τους λόγους, αποφασίζουν να χωρίσουν, τα παιδιά αναστατώνονται και η ψυχική τους κατάσταση επιβαρύνεται. Συχνά δυσκολεύονται να κατανοήσουν την απόφαση των γονιών να χωρίσουν και, εκ των πραγμάτων, δεν συμμετέχουν σ’ αυτή. Το μέγεθος της επιβάρυνσης που εμφανίζουν τα παιδιά, εξαρτάται από την ηλικία και το επίπεδο κατανόησής τους, τον τρόπο με τον οποίο οι γονείς χώρισαν (αν δηλαδή είναι συναινετικός ή εχθρικός) και την υποστήριξη που παίρνουν από το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον και τους φίλους τους, αφού οι γονείς χωρίσουν.
Πως βιώνουν τα παιδιά το διαζύγιο
Τα παιδιά μπορεί να νοιώθουν ότι “έχασαν” το γονέα που δεν μένει μαζί τους, την οικογένεια που είχαν και τον τρόπο ζωής που γνώριζαν, όταν η οικογένεια ήταν ενωμένη. Συχνά, μετά τον χωρισμό των γονέων, χρειάζεται ν’ αλλάξουν τόπο κατοικίας, σχολείο, την περιοχή όπου μεγάλωσαν και μαζί μ’ αυτά να “χάσουν” σημαντικά γι’ αυτά πρόσωπα, όπως παππούδες, φίλους, αλλά και ρουτίνες που τα συνόδευαν και έδιναν στη ζωή τους σταθερότητα.
Μερικές φορές μπορεί να προσκολληθούν στο γονέα με τον οποίο μένουν και ν’ αναπτύξουν φοβίες και άγχη για την υγεία και την ακεραιότητά του, επειδή νοιώθουν ότι από αυτόν παίρνουν φροντίδα και ως εκ τούτου είναι πολύτιμος. Κάποια μπορεί ν’ ανησυχούν για την κατάσταση του γονέα που δεν μένει μαζί τους και να αισθάνονται διχασμένα ανάμεσα στους δύο γονείς. Παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν χωρίσει, συχνά ανησυχούν ότι προκάλεσαν το χωρισμό, ιδιαίτερα όταν οι γονείς στις αντιδικίες τους αναφέρονται στην ασυμφωνία τους για την ανατροφή τους.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς
Αν υπάρχει δυσκολία επικοινωνίας μεταξύ των γονιών, τα παιδιά μπορεί να χρησιμοποιούνται ως διαμεσολαβητές ή “ταχυδρόμοι” επικοινωνίας, μεταφέροντας πληροφορίες από τον ένα γονέα στον άλλο, αναλαμβάνοντας ένα ρόλο που δεν τους ανήκει. Πολλά παιδιά ονειρεύονται την οικογένειά τους πάλι ενωμένη, ακόμα και όταν οι γονείς τους μαλώνουν μεταξύ τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που αισθάνονται και δείχνουν θυμωμένα απέναντι στους γονείς, για την απόφασή τους να χωρίσουν.
Όταν οι γονείς μαλώνουν μεταξύ τους, τα παιδιά αισθάνονται ανασφαλή και αναπτύσσουν συναισθηματικά προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να εμφανισθούν ως ανησυχία και άγχος αποχωρισμού, δύσκολες ή ανώριμες συμπεριφορές (όπως νυκτερινή ενούρηση), ιδιαίτερα γύρω από επισκέψεις επικοινωνίας με τον γονέα με τον οποίο δεν μένουν. Παρόμοια προβλήματα εμφανίζονται όταν ο γονέας που επικοινωνεί, είναι απρόβλεπτος ως προς την τήρηση της επικοινωνίας.
Τα παραπάνω προβλήματα και η συναισθηματική επιβάρυνση των παιδιών, μπορεί να απαλυνθούν όταν οι γονείς προσπαθούν να είναι διαθέσιμοι γι’ αυτά μετά τον χωρισμό, αφουγκράζονται τις ανάγκες τους και ανταποκρίνονται σ’ αυτές, προτάσσοντάς τες πριν τις δικές τους.
Αν, παρά τις προσπάθειές τους, το παιδί συνεχίζει να παρουσιάζει ψυχικά προβλήματα, οι γονείς και το παιδί χρειάζονται εξειδικευμένη βοήθεια. Στόχος της βοήθειας είναι συχνά η βελτίωση της κατανόησης των αναγκών του παιδιού, ανάλογα με την ηλικία του, από τους γονείς και της μεταξύ των επικοινωνίας, αποβλέποντας τελικά στην όσο το δυνατόν υγιή συναισθηματική του ανάπτυξη.