Εκφοβισμός (bullying)

Στον εκφοβισμό, ένα παιδί γίνεται «στόχος» από ένα άλλο ή από ομάδα παιδιών, τα οποία μπορεί να το απειλήσουν, να το χτυπήσουν, να το κοροϊδέψουν, να κάνουν ρατσιστικά σχόλια εις βάρος του, να πάρουν ή να καταστρέψουν πράγματά του. Επίσης μπορεί να μη παίζουν και να μην επιτρέπουν άλλα παιδιά να παίζουν μαζί του, να κάνουν χειρονομίες ή γκριμάτσες σε βάρος του, να στέλνουν προσβλητικά μηνύματα γι’ αυτό σε σημειώματα μέσα στην τάξη ή στο διάλειμμα ή παρόμοια στο κινητό του ή στο facebook.

Οι πράξεις αυτές γίνονται με πρόθεση να πληγώσουν. Το θύμα είναι ανήμπορο να αντιδράσει. Συχνά απειλείται ότι αν μαρτυρήσει τον εκφοβισμό, μπορεί να υποστεί χειρότερα.

Ο εκφοβισμός μπορεί να συμβεί στο σχολείο, στη γειτονιά όπου το παιδί παίζει, στον αθλητικό σύλλογο που πηγαίνει. Συχνά συμβαίνει για πολύν καιρό, πριν γίνει αντιληπτός. Μερικά από τα παιδιά που εκφοβίζουν έχουν και άλλα προβλήματα συμπεριφοράς. Άλλα μπορεί να έχουν τα ίδια υποστεί εκφοβισμό τον οποίο επαναλαμβάνουν σ’ άλλους. Μερικά προσπαθούν να επιβεβαιώσουν την κυριαρχία τους στην ομάδα, χρησιμοποιώντας το φόβο. Στοχεύουν συνήθως παιδιά που είναι ήσυχα, απομονωμένα την ώρα του διαλείμματος ή παιδιά που ξεχωρίζουν (π.χ. φορούν γυαλιά, είναι υπέρβαρα ή πολύ αδύνατα, έχουν μαθησιακές δυσκολίες ή αντίθετα αριστεύουν στο σχολείο).

Συνέπειες του εκφοβισμού

Οι συνέπειες του εκφοβισμού μπορεί να είναι πολύ αρνητικές. Εκτός από σωματικές κακώσεις που μπορεί να υποστούν τα άτομα που εκφοβίζονται, επηρεάζεται αρνητικά ο ψυχισμός τους. Αναπτύσσουν αγχώδεις συμπεριφορές και χαμηλή αυτοπεποίθηση, απομονώνονται κοινωνικά, μπορεί να εμφανίσουν σχολική άρνηση αν ο εκφοβισμός συμβαίνει στο σχολείο, μπορεί να εκδηλώσουν καταθλιπτική διαταραχή ή και διαταραχή μετα-τραυματικού στρες. Τα προβλήματα αυτά είναι βασανιστικά για το νεαρό άτομο και μπορεί να συνεχίσουν να εμφανίζονται για καιρό μετά το τέλος του εκφοβισμού.

Η στάση των γονιών

Επειδή, μερικές φορές, ο εκφοβισμός δεν γίνεται άμεσα αντιληπτός, οι γονείς χρειάζεται να διερευνήσουν το ενδεχόμενο της παρουσίας του, όταν το παιδί εμφανίσει ξαφνική αλλαγή συμπεριφοράς χωρίς συγκεκριμένη αιτία, συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, ή σχολική άρνηση. Όταν το παιδί παραδεχθεί ή αποκαλύψει ότι δέχεται εκφοβισμό, οι γονείς πρέπει ν΄ αντιμετωπίσουν το θέμα σοβαρά και να στηρίξουν το παιδί τους ν’ ανταπεξέλθει επαγωγικά σ΄αυτόν .

Η στάση του σχολείου

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι αρκετά συχνός. Τα σχολεία πρέπει να διέπονται από το πνεύμα του «μη εκφοβισμού» και να έχουν ανεπτυγμένες και συγκεκριμένες μεθόδους τόσο για την πρόληψη όσο και για την αντιμετώπιση του φαινομένου στο περιβάλλον τους. Οι γονείς έχουν το δικαίωμα, αν χρειασθεί, να ενημερωθούν από το σχολείο του παιδιού τους για τις μεθόδους αυτές.