Τραυματικό στρες

Όταν τα παιδιά εκτεθούν σε ψυχικό τραύμα το οποίο προκλήθηκε από ένα πολύ σοβαρό γεγονός, όπως τροχαίο ατύχημα, φυσική καταστροφή (σεισμός, πλημμύρα, φωτιά) ή έντονο και βίαιο διαπληκτισμό μεταξύ των γονιών τους, αντιδρούν άλλοτε με άλλον τρόπο. Αυτός εξαρτάται από το τη φύση, τη σοβαρότητα και τη διάρκεια του ψυχικού τραύματος, την ηλικία, την προσωπικότητα και τις ψυχικές τους αντοχές, καθώς και τη συναισθηματική υποστήριξη που έχουν μετά την έκθεση στο τραύμα.

Πώς το παιδί αντιδρά  σε ψυχικό τραύμα;

Μερικά παιδιά μπορεί ν’ ανταπεξέλθουν επαγωγικά, χωρίς την εμφάνιση δυσάρεστων συμπτωμάτων. Άλλα μπορεί να εμφανίσουν διαταραχές ύπνου και εφιάλτες, φοβίες, άγχος και συμπεριφορές προσκόλλησης στους γονείς. Κάποια μπορεί να παλινδρομήσουν σε μικρότερες ηλικίες, π.χ. να εμφανίσουν εκλεκτική αλαλία ή νυκτερινή ενούρηση. Άλλα μπορεί να γίνουν ευερέθιστα ή επιθετικά, ενώ κάποια μπορεί να σκέφτονται συνέχεια το συμβάν και να δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν σε δραστηριότητες.

Οι συμπεριφορές αυτές μπορεί να εμφανισθούν αμέσως μετά το συμβάν ή και μετά από μέρες. Μπορεί να διαρκέσουν μερικές μέρες ή και βδομάδες. Συνήθως υποχωρούν σταδιακά με τη φροντίδα και την υποστήριξη των δικών τους. Αν όμως αυτές επιμένουν ή χειροτερεύουν, τότε χρειάζονται εξειδικευμένη θεραπευτική βοήθεια..

Η διαταραχή του μετα-τραυματικού στρες

Αν το τραυματικό συμβάν που βίωσε το νεαρό άτομο ήταν απειλητικό για τη ζωή του ή την ακεραιότητά του, μπορεί να προκαλέσει διαταραχή μετα-τραυματικού στρες. Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από «αναδρομές στο τραύμα», δηλαδή στιγμιαία αναβίωση του τραυματικού γεγονότος, σαν να παρακολουθούν ταινία που επαναλαμβάνεται και δονεί συναισθήματα εξαιρετικού φόβου. Ο ύπνος των ατόμων με τη διαταραχή αυτή διαταράσσεται, με συχνές αφυπνίσεις ή και εφιάλτες. Τα άτομα είναι υπερβολικά ευαίσθητα σε ερεθίσματα, ακόμα και στον παραμικρό θόρυβο, κατά την εγρήγορση.

Μπορεί ν’ αποφεύγουν να σκέφτονται το συμβάν καθώς και κάθε συζήτηση σχετική μ’ αυτό, ακόμα και μεταξύ τρίτων. Μπορεί επίσης να αποφεύγουν να επισκέπτονται μέρη ή να χρησιμοποιούν πράγματα που θυμίζουν το συμβάν π.χ. λεωφορείο, αν το ατύχημα είχε συμβεί σε τέτοιο όχημα. Τα προβλήματα αυτά παρεμβαίνουν σε καθημερινές δραστηριότητές του, όπως τη σχολική φοίτηση και μελέτη. Η παρουσία τους μπορεί να συνεχισθεί και στην ενήλικη ζωή του, αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα. Η διαταραχή του μετα-τραυματικού στρες χρειάζεται εξειδικευμένη αντιμετώπιση.